EL FLEKSÖR TENDON YARALANMALARI
Elin fleksör tendonları yani el parmaklarımızı ve el bileğimizi bükmeye yarayan tendonları çok fazla travmaya maruz kalan yapılardır ve bu tendonların tamirleri el cerrahisi ile uğraşan doktorların en sık yaptığı ameliyatlardandır. Delici kesici alet yaralanmalrı, trafik kazaları ve iş kazalarındaki gibi ağır künt cisimle yaralanmalar ile olduğu gibi, kapalı yaralanmalar ile de bu tendonlar kopabilir veya hasarlanabilirler.
Elde derin ve yüzeyel dediğimiz ilki ayrı fleksör tendon grubu olduğundan sadece bir tanesi yaralandığında tanıda bazen sıkıntıya düşülebilir. Bu nedenle tendon yaralanmalasından şüphelenildiğinde iki grup tendonun ayrı ayrı muayene edilmesi şarttır. Bunun haricinde özellikle delici kesici alet yaralanmalarında tendonlar ile yakın komşuluğu olan damar ve sinirlerin de muayene edilmesi çok önemli bir konudur.
Fleksör tendon yaralanmalarının tedavisi ile ilgili binlerce makale bulmak mümkündür ve hem teknik hem de kullanılan dikiş malzemeleri ile ilgili çalışmalar hep devam edecektir. Bu yazıda çok ayrıntıya girmeden fleksör tendon yaralanmalarının tedavisiyle iligili bilgilerimi ve vakalarımı paylaşmak istedim.
Öncelikle, fleksör tendonların iyileşmesinin 3 fazda olduğu ve iyileşme sürecinin yaklaşık 9 ay- 1 sene sürdüğü unutulmamalıdır. Bu nedenle tendon tamirinde kısa emilim zamanı olan sütürler değil uzun sürede emilen veya emilmeyen sütürler kullanılmalıdır. En çok kullanılan sütürler prolen, etibond ve PDS dir. Tamir sahasından geçen sütür sayısı arttıkça tamire güç katar. Bu nedenle çoğu merkezde, tedavide en az 6 geçişli sütür teknikleri kullanılmaktadır. Dikişin tendonu en az 7 mm tutması önerilen bir konudur. Yeni çalışmalarda ayrıca kesilen uçların dikiş sırasında biraz üstüste gelmesi de önerilmektedir.
Zamanlama belki de en önemli konudur fleksör tendon cerrahisinde. Primer tamir (ilk 24 saatte) ve gecikmiş primer tamir (1-10 gün arası) hatta ilk 1 hafta önerdiğimiz tedavi zamanlamasıdır. 10 günden sonraki tedavilerde tendonun yapısı gereği tendonda geriye kaçma ve akordeon gibi iç içe geçerek elastikiyetinin kaybetmesi tedavi sonucunu etkilemektedir. Tendonun geriye kaçması özellikle alışık olmayan cerrahlar için sıkıntı yaratabilecek bir konudur.
Fleksör tendon yaralanmaları 5 zonda incelenir birinci ve ikinci boğum arası zon 1 , bu sınırdan yaklaşık elin ortasına kadar olan kadar olan bölge zon 2 , buradan el bileğine yakın bölge zon 3 , el bileği zon 4 ve el bileğinin yukarısı zon 5 tir.
Bu bölgeler içinde zon 1 ve zon 2 de cerrahi sonrası iyi sonuç deneyimli ellerde bile her zaman mükemmel olmayabilir. Zon 5 yaralanmaların özelliği ise sinirlerin tendonlar ile karışabilmesidir. Çok dikkatli olmak gereklidir.
Bunun haricinde özellikle çocuklar ve fizik tedaviye uyumsuz hastalarda yapışıklıkların ve tekrar kopmaların olabileceği akılda bulundurulmalıdır. Tendon yaralanmaları sonrasında fizik tedavi çok önemlidir ve cerrahi sonucu etkileyen bir konudur. Mutlaka bir fizik tedavi uygulamak gereklidir. Yapışıklık ve tekrar kopmalar tendon cerrahisinde en sık karşılaşılan komplikasyonlardır.
Sağlıklı günler dilerim.